Chim nhồng (còn gọi là chim yểng ở miền Bắc) là một trong những loài chim cảnh được yêu thích nhất tại Việt Nam. Với khả năng bắt chước giọng nói của con người và tính cách thông minh, hoạt bát, chim nhồng trở thành lựa chọn hàng đầu của nhiều người yêu chim. Tuy nhiên, để nuôi dưỡng và huấn luyện chim nhồng nói tốt đòi hỏi nhiều kiến thức và kỹ năng. Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết cách nuôi chim nhồng từ A đến Z dành cho những người mới bắt đầu.
1. Chuẩn bị chuồng nuôi và dụng cụ cần thiết
Trước khi mang chim nhồng về nhà, bạn cần chuẩn bị:
- Lồng nuôi: Nên chọn lồng có kích thước tối thiểu 60x60x80cm đối với 1 con chim nhồng trưởng thành. Lồng càng rộng càng tốt để chim có không gian vận động.
- Các phụ kiện trong lồng: Cần có ít nhất 2-3 cây đậu có đường kính phù hợp với chân chim, máng ăn, máng uống, khay hứng phân.
- Thức ăn: Cám chuyên dụng cho chim nhồng, trái cây tươi, rau xanh.
- Đồ chơi và vật dụng làm giàu môi trường sống: Gương nhỏ, chuông, đồ chơi bằng gỗ,…
- Chậu tắm: Để chim có thể tắm rửa hàng ngày.
- Bình xịt nước: Dùng để tắm cho chim và làm ẩm không khí.
2. Chọn mua chim nhồng con
Khi chọn mua chim nhồng con, cần lưu ý những điểm sau:
- Độ tuổi: Nên chọn chim từ 2-3 tháng tuổi, đã cai sữa và có thể tự ăn.
- Ngoại hình: Chim khỏe mạnh có bộ lông mượt mà, sáng bóng, mắt trong, linh hoạt.
- Hoạt động: Chim nhanh nhẹn, hoạt bát, không có dấu hiệu ủ rũ hay bệnh tật.
- Nguồn gốc: Nên mua từ những cơ sở uy tín, có giấy tờ nguồn gốc rõ ràng.
3. Chế độ dinh dưỡng cho chim nhồng
Chế độ ăn đa dạng, cân bằng là yếu tố quan trọng để chim nhồng khỏe mạnh và phát triển tốt:
- Thức ăn chính: Cám chuyên dụng cho chim nhồng, chiếm khoảng 70% khẩu phần.
- Trái cây: Cung cấp 20-25% khẩu phần, gồm các loại như chuối, táo, lê, đu đủ, nho,…
- Rau xanh: Chiếm 5-10% khẩu phần, có thể cho ăn rau muống, cải xanh, rau dền,…
- Thức ăn bổ sung: Thỉnh thoảng có thể cho ăn thêm protein động vật như trứng luộc, thịt nấu chín, côn trùng (dế, châu chấu).
- Nước sạch: Luôn đảm bảo chim có nước uống sạch sẽ, thay mới hàng ngày.
Lưu ý: Tránh cho chim ăn thức ăn cay nóng, nhiều muối hoặc đường, chocolate, bơ, các loại hạt chưa nảy mầm.
4. Chăm sóc sức khỏe và vệ sinh cho chim nhồng
Để chim nhồng luôn khỏe mạnh, cần chú ý những điểm sau:
- Vệ sinh lồng: Hàng ngày quét dọn phân và thức ăn rơi vãi. Mỗi tuần vệ sinh tổng thể lồng nuôi bằng nước ấm và xà phòng nhẹ.
- Tắm cho chim: Cho chim tắm 1-2 lần/tuần bằng cách xịt nước nhẹ hoặc để chậu nước cho chim tự tắm.
- Phơi nắng: Sau khi tắm, nên cho chim phơi nắng nhẹ buổi sáng sớm khoảng 15-20 phút để hấp thụ vitamin D.
- Cắt móng, mỏ: Định kỳ kiểm tra và cắt tỉa móng, mỏ nếu quá dài.
- Theo dõi sức khỏe: Quan sát hoạt động, ăn uống của chim hàng ngày để phát hiện bất thường.
5. Huấn luyện chim nhồng nói
Đây là phần được nhiều người quan tâm nhất khi nuôi chim nhồng. Để huấn luyện chim nói hiệu quả, cần lưu ý:
5.1. Thời điểm bắt đầu huấn luyện
- Nên bắt đầu khi chim được khoảng 3-4 tháng tuổi.
- Chọn thời điểm chim tỉnh táo, không đói hoặc quá no.
5.2. Nguyên tắc huấn luyện
- Kiên nhẫn và nhất quán: Lặp đi lặp lại từ hoặc câu muốn dạy nhiều lần mỗi ngày.
- Bắt đầu với những từ đơn giản: “Chào”, “Tạm biệt”, tên chim,…
- Tăng dần độ khó: Từ những từ đơn lẻ đến câu ngắn, rồi câu dài hơn.
- Thưởng khi chim làm tốt: Khen ngợi, vuốt ve hoặc cho ăn món yêu thích.
5.3. Kỹ thuật huấn luyện
- Nói chuyện trực tiếp với chim: Nhìn vào mắt chim và nói rõ ràng, chậm rãi.
- Sử dụng âm thanh ghi sẵn: Có thể dùng điện thoại hoặc máy ghi âm phát đi phát lại câu muốn dạy.
- Kết hợp với hoạt động hàng ngày: Ví dụ nói “Chào buổi sáng” mỗi khi mở lồng, “Cảm ơn” khi cho ăn.
5.4. Lưu ý quan trọng
- Chim nhồng là “máy copy” hoàn hảo: Nó sẽ bắt chước chính xác những gì nghe được, kể cả những từ không phù hợp. Vì vậy, cần cẩn thận với ngôn ngữ sử dụng xung quanh chim.
- Mỗi con chim có khả năng khác nhau: Có con học nhanh, có con chậm hơn. Đừng nản chí nếu chim chưa nói ngay.
- Tránh ồn ào: Khi huấn luyện, nên để chim ở nơi yên tĩnh, tránh nhiều âm thanh xung quanh gây nhiễu.
6. Tương tác và gắn kết với chim nhồng
Ngoài việc huấn luyện nói, tương tác thường xuyên với chim nhồng sẽ giúp tạo mối quan hệ thân thiết:
- Dành thời gian nói chuyện, vuốt ve chim mỗi ngày.
- Cho chim ra ngoài lồng trong không gian an toàn để vận động.
- Chơi các trò chơi đơn giản như trốn tìm, ném bóng.
- Cùng ăn với chim: Khi ăn trái cây, rau củ, có thể chia sẻ một phần nhỏ với chim.
Lưu ý: Chim nhồng có thể trở nên rất gần gũi với chủ nhưng vẫn giữ bản năng hoang dã. Cần cẩn thận khi tiếp xúc để tránh bị mổ.
7. Một số lưu ý khác khi nuôi chim nhồng
- Cắt cánh: Nên cắt bớt lông cánh để hạn chế khả năng bay xa, tránh chim bị lạc hoặc gặp nguy hiểm.
- Nhiệt độ: Chim nhồng thích hợp ở nhiệt độ 20-30°C. Tránh để chim ở nơi quá nóng hoặc quá lạnh.
- Ánh sáng: Đảm bảo chim có đủ ánh sáng ban ngày và bóng tối ban đêm để duy trì nhịp sinh học.
- Tiếng ồn: Tránh để chim ở nơi quá ồn ào hoặc có tiếng động đột ngột.
- Khói thuốc: Tuyệt đối không hút thuốc gần chim vì khói thuốc rất độc hại với hệ hô hấp của chúng.
Kết luận
Nuôi chim nhồng đòi hỏi sự kiên nhẫn, tỉ mỉ và yêu thương. Với sự chăm sóc đúng cách, chim nhồng không chỉ trở thành một thú cưng thông minh, biết nói mà còn là người bạn đồng hành thân thiết trong nhiều năm. Hy vọng với những hướng dẫn chi tiết trên mà Thú Chơi Cảnh cung cấp, bạn đã có đủ kiến thức cơ bản để bắt đầu nuôi và huấn luyện chim nhồng. Hãy nhớ rằng mỗi con chim đều có cá tính riêng, vì vậy hãy linh hoạt điều chỉnh cách chăm sóc để phù hợp nhất với chú chim của bạn.
